Bij Futureconsult zijn we voortdurend op zoek naar andere of nieuwe methoden waar we onze opdrachtgevers zo goed mogelijk mee van dienst kunnen zijn. De nieuwste methode die we hebben toegevoegd aan onze gereedschapskist is Causal Layered Analysis (CLA). In dit artikel vertellen we je meer over deze methode.
Causal Layered Analysis is al in 1998 ontwikkeld door Sohail Inayatullah, een bekende academicus binnen het foresight vakgebied. Het doel van de methode is om de diepere lagen en oorzaken achter een probleem te onderzoeken. Dat maakt het ook mogelijk om vanuit daar tot mogelijke oplossingen en alternatieve toekomsten te komen. Met CLA kun je onderzoeken waar bestaande denkbeelden vandaan komen en of er ook andere manieren zijn om naar het onderwerp te kijken. Een belangrijke vraag daarbij is: wiens denkbeelden stellen we centraal in de samenleving en welke denkbeelden worden juist te weinig gehoord?
De hele ijsberg in kaart
In CLA wordt een onderwerp vergeleken met een ijsberg. Headlines, signalen en eerste observaties over het probleem worden als top van de ijsberg gezien. De oorzaken liggen verstopt onder water. Met CLA verken je de verschillende lagen van de ijsberg, laag voor laag. Dat zorgt voor de volgende stappen:
- Litany of data. Dit is de laag van observaties en symptomen, van hoe we het probleem in eerste instantie zien. Bijvoorbeeld: het poolijs is aan het smelten.
- Systemische oorzaken. Dit zijn de oorzaken die leiden tot de symptomen aan de oppervlakte. Bijvoorbeeld: kapitalisme is het leidende systeem.
- Dominante wereldbeelden. In deze laag gaat het over veelvoorkomende wereldbeelden en de paradigma’s waar onze systemen op zijn gebouwd. Bijvoorbeeld: de natuur als bron van grondstoffen.
- Mythes en metaforen. In deze laag kijk je naar de mythes en metaforen die onze wereldbeelden vormgeven, ook wel de ongeschreven regels van onze samenleving. Bijvoorbeeld: ‘hoe groter, hoe beter’ of ‘tijd is geld’.
Alternatieve toekomsten ontdekken
Als je de onderkant van de ijsberg hebt bereikt en zo het probleem helemaal hebt doorgrond, is het tijd om na te denken over alternatieven. Hoe zouden we op een andere manier naar het probleem kunnen kijken?
Het idee is dat we ons, door de mythes, wereldbeelden en systemen, richting een bepaalde toekomst bewegen. De observaties die we doen, zijn signalen van de richting waarin we ons bewegen. De aanname is dan dat wanneer we de mythes, wereldbeelden en systemen veranderen, we richting een andere toekomst kunnen bewegen. Deze nieuwe mythes, wereldbeelden en systemen kun je bijvoorbeeld met behulp van reframing of scenarioplanning omvormen. Je zou zelfs kunnen stellen dat hoe dieper de laag is waarop we een verandering teweeg kunnen brengen, hoe groter de invloed op de toekomst is. Het is net als een vliegtuig, hoe eerder die een stijging inzet, hoe sneller die de juiste hoogte zal bereiken.
Wanneer kan je Causal Layered Analysis gebruiken?
CLA is een geschikte methode voor als je merkt dat je steeds bij dezelfde, oppervlakkige, oplossingen uitkomt voor een bepaald probleem. Of als je meer gelaagde scenario’s wilt maken. Of als je de verschillen in denkwijzen tussen verschillende groepen mensen wilt onderzoeken. Oftewel, er zijn vele mogelijke toepassingen te bedenken. Waar CLA in elk geval voor zorgt, is dat je een bepaald vraagstuk op verschillende lagen kan onderzoeken en zo voor meer diepgang kan zorgen dat toekomstscenario’s soms doen. Ook zorgt het meteen voor handvatten: welke denkbeelden moet je veranderen om te zorgen voor een andere toekomst?
Nieuwsgierig geworden? We onderzoeken graag samen hoe we CLA kunnen inzetten voor jouw organisatie of vraagstuk. Neem contact met ons op via info@futureconsult.nl voor meer informatie over CLA of jouw toekomstvraagstuk.