Nieuw boek! ‘Fix je visie!’, het visiehandboek voor het onderwijs

24 april 2024

Het onderwijs is een van de meest veelbesproken onderdelen van onze samenleving. Er komt steeds meer op scholen af; allerlei ontwikkelingen waar ze zich toe te verhouden hebben. Wat zijn de gevolgen van AI voor het onderwijs? Welke kennis en vaardigheden hebben de leerlingen van nu nodig om goed te gedijen in de toekomstige samenleving? Wat scholen kan helpen bij zulke vragen is een gedegen, toekomstbestendige visie waar iedereen in de school zich in kan vinden. Om schoolbestuurders daarbij te helpen, hebben onze collega’s Loulou Nekkers en Aileen Schuurmans een handboek geschreven waarin we onze methode voor visietrajecten bij scholen toelichten én praktische handvatten geven. Tijd voor een interview met de auteurs!

Wat was de aanleiding om dit boek te schrijven?

Loulou: ‘Het viel ons op dat we regelmatig schoolbestuurders spraken die zoekende waren. Hoe zorgen we voor een duidelijke richting? Hoe kunnen we zelf keuzes maken voor onze school in plaats van ons te laten leiden door eisen van de Inspectie en wensen van ouders? We merkten dat onze toekomstgerichte methoden goed aansloegen bij deze scholen, met name ook voor het betrekken van leerlingen.’

Aileen: ‘Daarnaast viel het ons op dat er in de onderwijsliteratuur weinig aandacht is voor visies en hoe je met participatie een visie opstelt. Daarom hebben we dat boek zelf maar geschreven.’

Iedereen heeft met het onderwijs te maken, maar dat maakt nog niet iedereen expert. Wat is jullie eigen ervaring met het onderwijs?

Loulou: ‘Ik heb zelf de PABO gedaan en daarna als manager in een tweetalige kinderopvang gewerkt. In die hoedanigheid heb ik ook meerdere nieuwe kinderopvangvestigingen en een tweetalige basisschool opgezet, zodat er een doorlopende leerlijn van 0 tot 12 jaar ontstond. Daarna heb ik een opleiding in verandermanagement gedaan. Deze ervaringen heb ik vervolgens meegenomen in mijn werk bij Futureconsult, waar ik al tien jaar lang grotendeels verantwoordelijk ben voor alle onderwijsprojecten. Zo ben ik als projectleider betrokken geweest bij allerlei scenario- en visietrajecten in het PO en VO, maar ook het hoger onderwijs, de kinderopvang, onderwijs gerelateerde organisaties en het ministerie van OCW.’

En jij, Aileen?

Aileen: ‘Mijn interesse in het onderwijs en het belang van een visie begon eigenlijk toen ik zelf in de schoolbanken zat. Als middelbare scholier zat ik in de MR van mijn school, die sterk visie gedreven was maar waar het ook wel eens rommelde in de organisatie. Ik vond het fascinerend om een kijkje in de keuken te krijgen via de MR, als leerling is de organisatie van een school toch een soort black box. Na mijn studie werkte ik vervolgens bij een adviesbureau waar ik onder andere MBO-docenten begeleidde tijdens opleidingen op het gebied van organisatie- en onderwijskunde. Deze ervaring komt goed van pas bij de onderwijsprojecten die ik de afgelopen jaren samen met Loulou bij Futureconsult heb uitgevoerd.’

Wat kunnen lezers van het boek verwachten?

Aileen: ‘’Fix je visie!’ is echt een handboek waarin schoolbestuurders kunnen lezen waarmee een goede visie kan helpen en hoe je zo’n visie opstelt. Daarbij staan twee elementen centraal. De eerste is het betrekken van leerlingen, medewerkers, ouders en externe partners bij het opstellen van de visie. De meeste schoolbestuurders weten wel dat dit belangrijk is, maar hoe doe je dat? We leggen daarom precies uit hoe je deze groepen kan betrekken in het proces en wanneer, welke werkvormen je daarvoor kan inzetten en welke vragen je kan stellen. Het tweede element is het gebruik van toekomstscenario’s om ervoor te zorgen dat je visie toekomstbestendig is en je in kan spelen op belangrijke trends en ontwikkelingen. We leggen onze methode uit voor het maken van toekomstscenario’s en hoe je die scenario’s vervolgens kunt gebruiken om het gesprek aan te gaan met al die verschillende groepen mensen die ik net noemde. Zo kom je er achter wat de voorkeuren zijn en kun je zorgen voor een gedragen visie.’

Loulou: ‘En al die methoden en werkvormen zijn te vinden in de gereedschapskist achterin het boek!’

Wil je het boek als eerste in huis, stuur een mail naar Aileen Schuurmans.