Niemand zal het de afgelopen weken zijn ontgaan: het is oorlog in Oekraïne. Nieuws over bominslagen, Russische agressie, vluchtelingen en vredesbesprekingen vullen onze beeldschermen dag na dag. Maar daar blijft het niet bij. Ook hier in Nederland zien we de gevolgen van de oorlog. Naast de komst van Oekraïense vluchtelingen en de stijgende brandstofprijzen zijn er nog talloze gevolgen waar we nu en in de toekomst mee te maken zullen krijgen. Om de lokale en regionale gevolgen op een rijtje te zetten en om te brainstormen over passend beleid hierop, gaf Futureconsult afgelopen week een workshop aan het Strategennetwerk Flevoland.
Bij gemeenten en provincies gaat de aandacht nu vooral uit naar de meest urgente vraagstukken, met name de komst van Oekraïense vluchtelingen. In razendsnel tempo zijn de afgelopen weken opvanglocaties gereed gemaakt en hulpacties opgezet. Maar wat gebeurt er als de oorlog langer voortduurt? Er bestaat een aanzienlijke kans dat een deel van de vluchtelingen langer blijft dan verwacht of zich hier zelfs blijvend vestigt, zeker omdat het merendeel van de vluchtelingen vrouwen en kinderen zijn. Als je huis verwoest is en je kind net z’n draai gevonden heeft op een Nederlandse basisschool is het wellicht niet zo aantrekkelijk meer om terug te keren. Welke invloed heeft dat op het bestaande woningtekort? En hoe zit het bijvoorbeeld met de capaciteit in de zorg, de GGZ, het onderwijs en op sportverenigingen? Hoe kunnen we daarop inspelen? Dat zijn vragen van morgen, waar nu al over nagedacht moet worden.
De impact van de oorlog in Oekraïne staat niet los van andere ontwikkelingen in onze maatschappij. Het valt te verwachten dat de komst van vluchtelingen extra druk gaat leggen op het bestaande woningtekort. De oorlog kan ook bepaalde maatschappelijke transities in een stroomversnelling brengen. Denk bijvoorbeeld aan de energietransitie en de eiwittransitie. Zorgt de boycot van Russisch gas voor een nieuwe impuls om van het gas af te gaan? Kunnen we dit opvangen met duurzame energiebronnen of moeten we terugvallen op kolencentrales? Wellicht zorgt deze energiecrisis voor de omslag in de energietransitie en is het nu rendabel genoeg om over te stappen op nieuwe duurzame methodes.
Ook rijzen er vragen over onze voedselvoorziening. Moeten we ons voedsel niet zelf verbouwen? Zouden we bijvoorbeeld de beschikbare grond in Flevoland niet moeten gebruiken voor de graanteelt in plaats van voor woningen? Kan het tekort aan veevoer ingezet worden om een duurzame transitie te maken en minder vlees te gaan produceren?
Kortom, er zijn meer gevolgen van de oorlog in Oekraïne dan misschien verwacht, ook op lokaal en regionaal niveau. Met behulp van scenario’s en een implicatieboom kan in kaart gebracht worden hoe de toekomst eruit kan zien, afhankelijk van het verloop van de oorlog. Wilt u meer weten over toekomstdenken of de gevolgen van de oorlog in Oekraïne in kaart brengen voor uw eigen organisatie? Neem dan contact op met Futureconsult via info@futureconsult.nl